Nieuw op Canvas: 'Planet Earth II'

Tien jaar later maken de vooruitgang in de filmtechnologie en nieuwe inzichten in de natuur het mogelijk om de grenzen opnieuw te verleggen en het leven op aarde vanuit een ander perspectief te bekijken: dat van de dieren zelf. En dat is precies wat 'Planet Earth II' doet.

Zes afleveringen lang dompelt 'Planet Earth II' de kijker met ultra high definition beelden onder in de wereld van oerwouden, bergen, woestijnen, eilanden, graslanden en steden. De reeks neemt ons mee naar alle uithoeken van de aarde. Ze toont de factoren die het leven bepalen in die iconische biotopen, en de manier waarop de dieren zich daaraan aanpassen. We reizen naar de mooiste en meest extreme plaatsen ter wereld en staan oog in oog met de dieren die er leven. De aarde zoals we ze nog nooit gezien hebben.

Een nieuw perspectief
De BBC heeft een reputatie inzake natuurdocumentaires. Reeksen als 'Life on Earth', 'The Living Planet' en 'The Blue Planet' behoren tot het beste dat ooit gemaakt is in het genre. Maar 'Planet Earth' sloeg in 2006 werkelijk alles. Het was de eerste natuurreeks in HD en de makers gebruikten allerlei speciale filmtechnieken (stabilised helicam, timelapse, high speed, infrarood, etc) om in extreme omstandigheden te kunnen filmen. Het resultaat was een monumentale round up van de landschappen, de dieren en planten op aarde.

Tien jaar later wil de BBC de legendarische reeks herdenken met 'Planet Earth II', 'Planet Earth Revisited', zeg maar. Het is tegelijk een geschenk voor de 90ste verjaardag van David Attenborough, pionier en boegbeeld van de Britse natuurfilmers. Hij leest trouwens het commentaar in voor BBC, maar bij ons is dat Vic De Wachter.

Producer Tom Hugh-Jones: 'We zijn nu tien jaar verder en we wilden wel eens zien wat er ondertussen veranderd is. Zowel de filmtechnieken als onze inzichten in de natuur zijn geëvolueerd sinds de eerste reeks van Planet Earth en het was dus tijd om het klassieke merk een nieuw leven te geven.'

'De manier waarop we naar de natuur kijken is veranderd, en ook de aarde zelf is verder geëvolueerd, maar de magie en de schoonheid van onze planeet zijn gebleven. En dat willen we met deze reeks vieren', aldus producent Mike Gunton. ''Planet Earth' bekeek de wereld vanuit een soort 'goddelijk' perspectief. Zo van: 'Laten we aarde eens van bovenaf filmen en zo de schaal en de schoonheid van onze planeet tonen'. Wat 'Planet Earth II' doet, is anders: We wilden naar de dieren toegaan en de wereld bekijken vanuit hun standpunt. Dat is de visuele signatuur van deze reeks: je voelt dat de camera zich te midden van de dieren bevindt. Dat geeft een heel dynamisch effect. Neem nu bijvoorbeeld de beelden van maki's die door het bos springen. Vroeger zou dat op een observerende manier gefilmd worden, vanuit een vast standpunt. Nu lijkt het wel of de maki over je schouder springt, en terwijl hij dat doet, spring je als het ware mee door het bos. Dat doen we door middel van een zogenaamde gyrostabilisator. In de originele reeks van 'Planet Earth' werd die vaak gebruikt om helikopterbeelden te stabiliseren, maar tegenwoordig kan hij ook door een cameraman met een soort stick bediend worden. Die techniek hebben we vaak gebruikt in de nieuwe reeks. Het liet ons toe veel dichter bij de dieren te komen en toch heel stabiele beelden te krijgen.'

Verder werd vaak met drones gefilmd en met gecamoufleerde camera’s die vanop een afstand kunnen worden bediend. Mike Gunton: 'In 'Planet Earth I' zaten unieke beelden van een sneeuwluipaard. Maar die werden met een telelens gefilmd vanop een kilometer afstand. Nu hebben we tientallen telegeleide camera's gebruikt. De dieren bedienen die als het ware zelf: als ze in de buurt van de camera komen, wordt die automatisch gestart en filmt hij de dieren terwijl ze passeren. Zo hebben we nu een sneeuwluipaard kunnen filmen vanop één meter.'

Van stadspoema's tot stormbandpinguïns
Er werd drie jaar gewerkt aan 'Planet Earth II'. De verschillende productieploegen maakten 117 filmtrips in 40 landen, goed voor 2089 draaidagen, van Antarctica tot Ethiopië, en van Canada tot Nieuw-Zeeland. In iedere aflevering komt één specifieke biotoop aan bod: eilanden, bergen, oerwouden, woestijnen, graslanden en - opmerkelijk – ook steden. Elke aflevering vertelt een tiental ‘verhalen’ op locaties verspreid over heel de wereld.

De reeks bevat tientallen 'primeurs': wetenschappelijke ontdekkingen of dierengedrag dat voor het eerst gefilmd werd, zoals de hallucinante strandrace van pas geboren zeeleguanen om te ontsnappen aan hardloperslangen; leeuwen op giraffenjacht in Namibië; de bijna suïcidale pogingen van stormbandpinguïns om door de 12 meter hoge branding op de klippen te geraken van het Arctische Zavodovski-eiland; een groepsjacht van slechtvalken tussen de torengebouwen van Manhattan, poema's op jacht in Bombay, enz.

Het is inderdaad opmerkelijk dat een volledige aflevering is gewijd aan dieren in de stad. Mike Gunton: 'Honderd jaar geleden leefde 2% van de wereldbevolking in steden, tegenwoordig is dat bijna de helft. En de dieren zijn ons massaal gevolgd. Zo hebben we fantastische beelden van poema’s die in Bombay op jacht gaan. Meer nog: Bombay kent de grootste concentratie van poema’s in de hele wereld. Ook de jacht van de slechtvalken in New York is bijzonder spectaculair. Waarom floreren die dieren zo goed in een stad? Omdat mensen er zorgen voor een geweldige hoeveelheid voedsel. Daar komen de dieren op af. En gelijk hebben ze.'

Een van de verhalen waar de makers heel trots op zijn, is dat van de stormbandpinguïns op Zadovski: 'Dat zit in de eerste aflevering, over eilanden', zegt Tom Hugh-Jones. 'Het is een van de meest afgelegen locaties ter wereld. Het heeft ons een jaar gekost om die opnames alleen nog maar te plannen. Zavodovski is een klein vulkanisch eiland in het midden van de Zuidelijke ijszee. Toch herbergt het de grootste kolonie van stormbandpinguïns ter wereld. Je kan er nauwelijks aan land gaan en er zijn dan ook nog maar weinig mensen die dat ooit gedaan hebben. Golven van twaalf meter hoog beuken onafgebroken tegen de scherpe klippen. En toch storten de pinguïns zich dagelijks met ware doodsverachting in de branding om eten te gaan zoeken en daarna opnieuw tegen de rotsen om weer aan land te raken en hun jongen te voeden.'

Mike Gunton is dan weer in de wolken over de opnames van de zeeleguanen op de Galapagos: 'Die leggen hun eieren op het strand. Door de lens van de camera zien we de kleintjes uit de eieren komen. De camera beweegt zich ernaartoe, en plots duikt er een slang van onder die camera. Enkele seconden later nog een, en nog een, en nog een. Binnen de kortste keren zitten tientallen slangen de kleine zeeleguanen op die hielen. Die rennen voor hun leven. Een pure nachtmerrie. Het lijkt wel Indiana Jones. Zelfs David Attenborough was onder de indruk van de beelden.'

Aflevering 1: Eilanden – woensdag 7 december
Afgelegen eilanden herbergen een aantal van de meest vreemde en zeldzame diersoorten op onze planeet. De escudo-eilandluiaard leeft een rustig bestaan op een idyllisch Caraïbisch eiland.  De reusachtige albatros zoekt de meest geïsoleerde eilanden van Nieuw-Zeeland op om een nest te bouwen zonder pottenkijkers of roofdieren. Maar een eiland heeft ook zijn nadelen. Op de Galapagos moeten jonge zeeleguanen zich al van bij hun geboorte moeten reppen om te ontsnappen aan dodelijke hardloperslangen. Nog extremer gaat het eraan toe op het subantarctische Zavodovski-eiland. Dagelijks riskeren anderhalf miljoen pinguïns tegen de rotsklippen gesmakt te worden door de woeste branding. Andere locaties in deze eerste aflevering zijn onder meer het eiland Komodo in Indonesië, met zijn enorme varanen, en Madagaskar, waar de maki’s als volleerde acrobaten door het woud slingeren.

'The Making Of', zaterdag 24 december om 20.50 uur
Tussen de reguliere afleveringen van 'Planet Earth II' is er op kerstavond ook nog een special over de manier waarop al die adembenemende beelden in de reeks gemaakt werden. Een verhaal van drones en hightech-camera's, maar vooral ook professionele gedrevenheid, liefde voor de natuur en engelengeduld.

'Planet Earth II', vanaf woensdag 7 december om 21.15 uur op Canvas.